ساختمان پیش ساخته با ساندویچ پانل؛ سریع و مقرون به صرفه

ساختمان‌ پیش‌ ساخته (prefabricated structure) به بناهایی گفته می‌شود که بخش عمده یا تمام اجزای آن‌ها در کارخانه تولید شده و پس از انتقال به محل پروژه، قطعات به یکدیگر متصل می‌شوند.¹

قطعات پیش‌ ساخته ساختمان شامل دیوار، سقف‌، کف‌، درب و پنجره، ستون‌، تیر و سایر اجزای ساختمان است. این قطعات در کارخانه تولید شده و سپس به محل پروژه منتقل می‌شوند.

این روش ساخت‌وساز به دلیل مزایایی همچون سرعت بالا، کاهش هزینه‌ها، کیفیت یکنواخت و امکان شخصی‌سازی، در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

سقف یا دیوار ساختمان پیش‌ساخته از مصالح مختلفی مانند بتن، فولاد، چوب یا پانل‌ ساندویچی ساخته می‌شود.

ساختمان پیش‌ساخته و ساختمان مدولار هر دو به ساختمان‌هایی گفته می‌شوند که بخش‌هایی از آن‌ها در کارخانه ساخته شده و سپس در محل پروژه مونتاژ می‌شوند. اما تفاوت‌هایی هم بین این دو وجود دارد.

ساختمان پیش‌ساخته (prefabricated structure)

ساختمان پیش ساخته به ساختمان‌هایی گفته می‌شود که بخش‌هایی از آن‌ها در کارخانه تولید می‌شود. این بخش‌ها می‌تواند شامل دیوار، سقف‌، کف‌ و حتی کل اتاق‌ها باشد.

ساختمان مدولار (Modular house)

این نوع ساختمان‌ زیرمجموعه ساختمان‌ پیش‌ساخته است. تفاوت اصلی آن‌ها در نحوه تولید و مونتاژ است. در ساختمان‌های مدولار، ساختمان به واحدهای مجزا و یکسانی تقسیم می‌شود که به آن‌ها ماژول می‌گویند.

هر ماژول شامل یک بخش مستقل از ساختمان (آشپزخانه، اتاق خواب) است که به صورت کامل در کارخانه ساخته می‌شود. ²

یعنی یک ماژول مجموعه ای از اجزای اصلی مانند دیوار، سقف، سیستم‌های الکتریکی، لوله کشی و حتی تجهیزات داخلی است. سپس این ماژول‌ها به محل پروژه منتقل شده و به هم متصل می‌شوند.

در حقیقت یک خانه پیش ساخته را هم می‌توان به صورت ساختمان پیش‌ساخته و هم به صورت ساختمان مدولار اجرا کرد.

کاربرد ساختمان پیش ساخته

کاربرد ساختمان پیش ساخته شامل موارد زیر است:

ساختمان‌ پیش ساخته اداری
فروشگاه، رستوران‌ و هتل‌
ویلای پیش ساخته
کانکس‌ پانلی
کمپ‌ کارگری
مدرسه
بیمارستان‌
مراکز فرهنگی و اجتماعی
ساختمان‌ نمایشگاهی

مزایای ساختمان پیش ساخته

ساختمان های پیش ساخته هیچ گاه جایگزین ساختمان های معمولی و سنتی نمی‌شوند. اما استفاده از سازه پیش ساخته به دلیل مزایای فراوانی که دارد، در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده‌ است.

کاهش زمان ساخت

یکی از مهم‌ترین مزایای ساختمان‌های پیش‌ساخته، سرعت بسیار بالای ساخت آن‌ها است. بسیاری از اجزای ساختمان در کارخانه تولید می‌شوند و تنها مونتاژ آن‌ها در محل پروژه باقی می‌ماند. این امر باعث کاهش قابل توجه زمان ساخت و تحویل پروژه می‌شود.

کاهش هزینه‌های جانبی

کاهش زمان ساخت به معنای کاهش هزینه‌های جانبی مانند هزینه‌ نیروی کار، تامین مصالح، اجاره تجهیزات و تأخیر در بهره‌برداری است.

کنترل کیفیت دقیق

تمام مراحل تولید و مونتاژ ساختمان‌ پیش‌ساخته در محیط کارخانه و تحت کنترل دقیق انجام می‌شود. این امر باعث افزایش کیفیت ساخت و کاهش احتمال بروز مشکلات در آینده می‌شود.

استفاده از مصالح با کیفیت

در ساختمان‌های پیش‌ساخته معمولاً از مصالح با کیفیت و استاندارد استفاده می‌شود که باعث افزایش طول عمر ساختمان می‌شود.

طراحی متنوع

ساختمان‌ پیش‌ساخته را می‌توان در طرح‌ها و اندازه‌های مختلفی اجرا کرد. این امر باعث می‌شود که ساختمان متناسب با نیازها و سلیقه‌های مختلف طراحی شود. حتی بعد از مدتی استفاده و انتقال اجزا به محلی دیگر می‌توانید ابعاد و متراژ پروژه خود را تغییر دهید.

طراحی مقاوم

بسیاری از ساختمان‌های پیش‌ساخته با توجه به استانداردهای لرزه‌ای طراحی می‌شوند و مقاومت بالایی در برابر زلزله دارند.

اجزای تشکیل دهنده ساختمان پیش ساخته

کفپوش
کف ساختمان پیش‌ساخته نیز همانند منازل مسکونی از جنس سرامیک یا پارکت کار می‌شود.

تیر سقف
تیرهای فلزی یکی از اجزای اصلی سقف به شمار می‌رود که وظیفه تحمل بارهای وارده از سقف و انتقال آن‌ها به ستون‌ها را بر عهده دارد؛ و معمولاً از مقاطع فولادی مانند تیرآهن، تیر ورق یا پروفیل‌ زد، ساخته می‌شود.

عایق بندی سقف
برای عایق بندی سقف نیز از انواع ساندویچ پانل سقفی با هسته فوم پلی اورتان یا پشم سنگ استفاده می‌کنند تا از تبادل انرژی حرارتی و برودتی در زمستان و تابستان جلوگیری شود.

ستون های اصلی
ستون‌ها عناصر باربر عمودی هستند که در سازه‌ها برای انتقال بارهای وارده از سقف و دیوارها به فونداسیون به کار می‌روند و معمولا از مقاطع فولادی H ساخته می‌شوند. این ستون‌ها علاوه بر تحمل بارهای ثقلی، در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله نیز مقاومت می‌کنند.

عایق بندی دیوار
جنس اصلی دیوار ساختمان پیش ساخته همانند سقف، از ساندویچ پنل پلی اورتان یا پشم سنگ است.

پوشش داخلی دیوار
برای پوشش نمای داخلی سازه معمولا از کناف (گچ برگ) یا پی وی سی استفاده می‌کنند.

نمای بیرونی دیوار
برای ایجاد زیبایی و جذابیت ظاهری، در پوشش بیرونی دیوارهای سازه پیش ساخته می‌توان از انواع ورق سایدینگ، پوشش کامپوزیت یا چوبی استفاده کرد.

انواع ساختمان پیش ساخته

انواع ساختمان پیش ساخته بر اساس نوع پوشش دیوار، سقف و اسکلت عبارتند از:

ساختمان پیش ساخته بتنی

در این نوع ساختمان‌، از قطعات بتنی پیش‌ساخته استفاده می‌شود. این قطعات می‌توانند شامل دیوارها، سقف‌ها، کف‌ها و حتی ستون‌ها باشند. ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته مقاومت بسیار خوبی در برابر آتش و رطوبت دارند و برای ساختمان‌های مسکونی، اداری و آموزشی مناسب هستند.

ساختمان پیش ساخته LSF

سازه lsf با استفاده از قطعات پیش ساخته فلزی سبک از جنس گالوانیزه ساخته می‌شود. این قطعات وزن بسیار کمی دارند در نتیجه سبب کاهش بار مرده ساختمان می‌شوند همچنین در برابر رطوبت و زنگ زدگی مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند. اتصالات اسکلت این سازه با استفاده از پیچ و جوشکاری شکل می‌گیرد.

ساختمان پیش ساخته چوبی

ساختمان چوبی از چوب و فرآورده‌های چوبی مانند تخته‌های چندلا و چوب‌های مهندسی شده ساخته می‌شود. سازه چوبی پیش‌ساخته عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی دارد و برای ساخت ویلاهای مدرن، کلبه‌ها و ساختمان‌های مسکونی کوچک بخصوص در شمال کشور مناسب است.

اجرای ساختمان پیش‌ساخته چوبی با وجود مزایای متعدد، مانند سرعت ساخت بالا، سازگاری با محیط زیست و زیبایی ظاهری، چند عیب دارد. برخی از معایب مهم ساختمان‌های پیش‌ساخته چوبی عبارت است از:

حساسیت به رطوبت و پوسیدگی
خطر آتش سوزی
حساسیت به قارچ ها و حشرات
انبساط و انقباض چوب
هزینه بالاتر
نیاز به نگهداری مداوم

ساختمان پیش ساخته فلزی

قطعات پیش ساخته فولادی در اشکال مختلفی تولید می‌شوند و از مقاومت فیزیکی، حرارتی و رطوبتی بسیار خوبی برخوردارند. استفاده از پروفیل های فولادی سبک و باکیفیت، بهترین گزینه برای ساخت ساختمان های پیش ساخته فلزی از جمله ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی است.